پایپ ایران؛ فروش تجهیزات صنعتی با بهترین کیفیت

لوله فولادی چیست؟ بررسی ساختار، انواع و نقش کلیدی آن در صنعت

لوله فولادی یکی از پرکاربردترین محصولات فلزی در صنایع مختلف است که از فولاد کربنی یا استنلس استیل تولید می‌شود و برای انتقال سیالات، گاز، بخار یا حتی کاربردهای سازه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لوله‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، دما و ضربه، گزینه‌ای ایده‌آل برای محیط‌های صنعتی سنگین مانند پالایشگاه‌ها، خطوط لوله نفت و گاز، سازه‌های فلزی و تأسیسات ساختمانی محسوب می‌شوند.

با توجه به نوع کاربرد، لوله‌های فولادی می‌توانند به ‌صورت درزدار (جوشی) یا بدون درز تولید شوند. تنوع در ابعاد، ضخامت، استانداردها و جنس آلیاژ، باعث شده تا لوله‌های فولادی در پروژه‌های کوچک تا بزرگ جایگاه ویژه‌ای پیدا کنند. این لوله‌ها علاوه بر استحکام، قابلیت پوشش ‌دهی ضدزنگ و دوام بالا نیز دارند که عمر مفید آنها را افزایش می‌دهد.

انواع لوله فولادی براساس جنس

لوله‌های فولادی با توجه به نیازهای متنوع صنعتی، ساختمانی و تأسیساتی، در مدل‌ها و ساختارهای مختلفی تولید می‌شوند. تفاوت در نوع تولید، جنس فولاد، وجود یا عدم وجود درز جوش، پوشش محافظ و ویژگی‌های مکانیکی، باعث شده تا لوله‌های فولادی در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار بگیرند. برخی از این لوله‌ها برای انتقال مایعات و گاز تحت فشار بالا مناسب‌اند، برخی دیگر برای سازه‌های سبک یا قطعات صنعتی. در ادامه با رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع لوله فولادی آشنا می‌شویم.

لوله اسپیرال

لوله اسپیرال یکی از انواع لوله‌های فولادی درزدار است که در آن ورق فولادی به‌ صورت مارپیچی (اسپیرال) به دور یک قالب چرخان پیچیده و سپس درز آن جوش داده می‌شود. این نوع لوله‌ها بیشتر در سایزهای بزرگ تولید می‌شوند و به دلیل تحمل فشار بالا و هزینه تولید مقرون ‌به ‌صرفه، برای خطوط انتقال آب، فاضلاب، گاز و پروژه‌های عمرانی بزرگ بسیار کاربرد دارند.

از مزایای آن می‌توان به تولید سریع، انعطاف‌ پذیری در قطر و ضخامت و امکان تولید طول‌های بلند اشاره کرد. همچنین این لوله‌ها در تولید و انتقال سیالات به مخزن کاروگیت نیز نقش مؤثری دارند، چرا که هر دو محصول در پروژه‌های جمع‌آوری و دفع فاضلاب‌های سنگین و شهری به‌ کار می‌روند و از نظر ساختاری با یکدیگر هم‌راستا هستند.

لوله مبلی

لوله مبلی که با نام‌های لوله سبک، پرسیژن یا دقیق نیز شناخته می‌شود، از ورق روغنی با فرآیند نورد سرد تولید می‌شود. این لوله‌ها به دلیل دقت بالا در ابعاد، سطح صاف، وزن سبک و ظاهر یکدست، کاربرد گسترده‌ای در صنایع ظریف دارند. قابلیت فرم‌دهی، خم‌کاری، سوراخ‌کاری و جوش ‌پذیری آسان باعث شده تا در تولید مبلمان، دوچرخه، تجهیزات پزشکی، لوازم خانگی و قفسه‌های فروشگاهی استفاده شوند. ضخامت کم اما کیفیت تولید بالا، لوله مبلی را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌هایی با نیاز به دقت و ظرافت تبدیل کرده است.

لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه نوعی لوله فولادی است که برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی، سطح آن با لایه‌ای از فلز روی پوشش داده می‌شود. این پوشش محافظ، عمر لوله را در محیط‌های مرطوب و فضای باز افزایش می‌دهد. لوله‌های گالوانیزه در پروژه‌های آبرسانی، گلخانه‌سازی، حصارکشی و سازه‌های سبک کاربرد فراوانی دارند. همچنین در تولید مخزن گالوانیزه که برای ذخیره و انتقال مایعات در شرایط سخت محیطی استفاده می‌شود، از این لوله‌ها بهره می‌برند؛ زیرا مقاومت و دوام بالای آن‌ها تضمین ‌کننده کیفیت مخازن است.

لوله استنلس استیل

لوله استنلس استیل از آلیاژ فولادی ضدزنگ تولید می‌شود که شامل کروم، نیکل و عناصر مقاوم در برابر خوردگی است. این لوله‌ها به دو صورت درزدار و بدون درز تولید شده و به خاطر مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ‌زدگی، دماهای بالا و مواد شیمیایی خورنده، در صنایع مختلفی مثل صنایع غذایی، دارویی، نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد گسترده‌ای دارند. همچنین به دلیل دوام و قابلیت بهداشتی بالا، در محیط‌های مرطوب و پروژه‌هایی که نیاز به استحکام و مقاومت طولانی ‌مدت دارند، گزینه‌ای بسیار مناسب محسوب می‌شوند.

لوله مانیسمان

لوله مانیسمان نوعی لوله فولادی بدون درز جوش است که از شمش فولادی به روش کشش و نورد گرم یا سرد تولید می‌شود. این لوله‌ها دارای ساختار یکنواخت، استحکام بالا و مقاومت عالی در برابر فشار و دما هستند. به همین دلیل، مانیسمان انتخاب اول در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاهی، هیدرولیک و خطوط انتقال سیالات پرفشار محسوب می‌شود. از آنجایی که هیچ‌ گونه جوشی در بدنه آن وجود ندارد، احتمال ترک ‌خوردگی و نشتی به حداقل می‌رسد.

فرآیند تولید لوله فولادی

تولید لوله فولادی شامل چند مرحله مهم است که بسته به نوع لوله متفاوت است. اولین مرحله، فرآیند شکل‌دهی ورق یا شمش فولادی به لوله است که با روش‌های نورد گرم و نورد سرد انجام می‌شود. در نورد گرم، ورق فولادی در دمای بالا به شکل لوله درمی‌آید که برای تولید لوله‌های درزدار کاربرد دارد و امکان تولید لوله‌های بزرگ‌تر با ضخامت بالا را فراهم می‌کند. نورد سرد بر خلاف نورد گرم در دمای محیط انجام شده و باعث افزایش دقت ابعادی، صاف‌تر شدن سطح و مقاومت بهتر لوله می‌شود که بیشتر در تولید لوله‌های دقیق و سبک استفاده می‌شود.

پس از شکل‌دهی، مرحله مهم بعدی جوشکاری است که بسته به نوع لوله، روش‌های مختلفی به کار می‌رود. در لوله‌های بدون درز، فرآیند تولید از طریق کشش سرد انجام می‌شود که شمش فولادی را به ‌صورت لوله، بدون هیچ‌گونه درزی شکل می‌دهد و به همین دلیل از مقاومت بیشتری برخوردار است. برای اطمینان از کیفیت لوله‌ها، روش‌های تست مختلفی مانند هیدروتست (آزمایش فشار با آب)، تست اولتراسونیک (تشخیص ترک و عیوب داخلی) و تست مغناطیسی (شناسایی عیوب سطحی و داخلی) انجام می‌شود که سلامت لوله‌ها را تضمین می‌کند و آنها را برای استفاده در پروژه‌های حساس صنعتی آماده می‌سازد.

مقایسه لوله فولادی و لوله کاروگیت

لوله فولادی و لوله‌ کاروگیت دو نوع رایج لوله در صنعت و تأسیسات زیرساختی هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. لوله فولادی از جنس فلز مقاوم تولید شده و معمولاً در پروژه‌هایی که نیاز به تحمل فشار بالا، مقاومت مکانیکی و دوام طولانی دارند، استفاده می‌شود. این لوله‌ها به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر دماهای مختلف و قابلیت جوشکاری، برای انتقال آب، گاز، نفت و استفاده در صنایع پتروشیمی و ساختمانی بسیار مناسب‌اند. همچنین لوله فولادی معمولاً در ابعاد و ضخامت‌های مختلف تولید شده و قابلیت تطبیق با شرایط متنوع محیطی را دارد.

از سوی دیگر، لوله کاروگیت که از جنس پلی ‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن تولید می‌شود، دارای ساختار موج‌دار است که به آن استحکام و انعطاف‌پذیری می‌بخشد. این لوله‌ها نسبت به لوله فولادی سبک‌تر، مقاوم در برابر خوردگی و مواد شیمیایی هستند و نصب آسان‌تری دارند. لوله‌های کاروگیت بیشتر در سیستم‌های فاضلاب، زهکشی، هدایت آب‌های سطحی و پروژه‌های عمرانی که نیاز به مقاومت نسبی در برابر فشار خاک و محیط‌های خورنده دارند، کاربرد دارند. با این حال کاروگیت توان تحمل فشار داخلی و دمای بالا را ندارد و برای کاربردهای سنگین‌تر فولاد گزینه بهتری است.